Thiết kế đô thị bền vững là một xu hướng không thể đảo ngược của thế giới. Khi dân số thế giới đạt 9 tỷ người vào năm 2050, nguồn tài nguyên thiên nhiên toàn cầu sẽ dần cạn kiệt. Vì vậy, trong những năm gần đây, quy hoạch thiết kế kiến trúc hướng tới sự phát triển bền vững. Theo nghiên cứu gần đây của Nielsen về trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp, gần 70% số người được khảo sát sẵn sàng trả thêm tiền để được sử dụng các công trình, dịch vụ xanh.
Điều gì tạo nên một đô thị bền vững?
Để tạo nên một môi trường đô thị bền vững, cần lưu ý những đặc điểm sau:
Mạng lưới giao thông hiện đại, nguồn nước cho sinh hoạt sạch, chi phí nhà ở phải chăng.
Ứng dụng phương pháp xây dựng hiện đại, giảm thiểu chất thải tại công trình, rút ngắn thời gian xây dựng và an toàn cho người lao động.
Sử dụng nguồn vốn phù hợp để cải thiện khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu và rủi ro thiên tai của công trình.
Phát triển bền vững ưu tiên ở cả thành thị lẫn các vùng giáp ranh và cần sự hợp tác giữa các quốc gia chung tay thực hiện.
Sự tích hợp của các hệ thống kĩ thuật, công nghiệp và tự nhiên để bảo tồn chất lượng môi trường.
Quy trình công nghiệp, xây dựng công trình cân nhắc sử dụng vật liệu an toàn cho người lao động và tiết kiệm năng lượng.
Giá trị đô thị bền vững mang lại
Những giá trị đô thị bền vững mang lại vô cùng to lớn và luôn được nhấn mạnh bởi các tổ chức lớn trên thế giới và tại các cuộc họp về quy hoạch kiến trúc đô thị bền vững trên thế giới.
Cơ hội đầu tư ở các thành phố thân thiện với môi trường
Ngoài việc bảo vệ môi trường và đời sống cho người dân, để chứng minh việc thiết kế các đô thị bền vững mang lại giá trị về mặt kinh tế, tài chính và đầu tư. Theo Uỷ ban Kinh doanh & Phát triển bền vững, việc phát triển các mô hình kinh doanh bền vững có thể mở ra các cơ hội kinh doanh trị giá 12 nghìn tỷ USD vào năm 2030. Trong đó, 4 nghìn tỷ USD đến từ các đô thị.
Giảm chi phí vận hành
Tại các công trình xanh- bền vững, chủ đầu tư, nhà thầu và người sử dụng sẽ được lợi từ việc giảm chi phí vận hành. Đô thị xanh - bền vững giúp đảm bảo chất lượng không khí, tránh ô nhiễm, có hại cho sức khoẻ dân cư. Riêng nhà thầu sẽ giảm được chi phí cho năng lượng, xử lý chất thải công trình.
Tăng hiệu quả lao động
Những công trình xanh không chỉ đảm bảo sức khoẻ cho dân cư, mang lại chi phí tốt cho nhà thầu mà còn giúp gia tăng năng suất của người lao động tham gia vào dự án xây dựng và tăng mức độ hài lòng với công việc. Quá trình xây dựng thải ra nhiều khí độc hại từ máy móc, vật liệu sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến sức khoẻ người lao động, giảm hiệu suất công việc. Để đảm bảo an toàn cho người lao động và chất lượng công trình, nhà thầu phải chịu trách nhiệm lựa chọn vật liệu thân thiện với môi trường.
Đưa ngành xây dựng đi lên thông qua thiết kế đô thị bền vững
Tại một số nơi trên thế giới, các toà nhà thông minh dần trở nên quen thuộc với đại bộ phận dân cư. Những toà nhà này tích hợp các tính năng bền vững qua việc cung cấp ánh sáng, thông gió. Toà nhà thông minh là một phương án thiết thực để ứng phó với biến đổi khí hậu vì nó giảm thiểu được tác động tiêu cực đến môi trường. Ngoài ra, mô hình toà nhà thông minh nâng cao chất lượng cuộc sống của dân cư và nâng tầm vị thế đô thị.
Tương lai tươi sáng cho môi trường
Nhận thức về phát triển bền vững ngày càng lan rộng trên khắp thế giới và ngay tại môi trường giáo dục, kiến thức về xây dựng và phát triển đô thị bền vững cũng được đưa vào giảng dạy.
Các kiến trúc sư thế hệ mới hình thành suy nghĩ một toà nhà được xây dựng nên mang lại giá trị cho khu vực lân cận, có ích cho cả cộng đồng chứ không chỉ nghĩ về lợi nhuận bất động sản của toà nhà.
Phát triển khu đô thị xanh tại Việt Nam
Những năm gần đây, các đô thị tại Việt Nam cũng phải chịu sức ép suy giảm chất lượng môi trường sống do chất thải rắn, nước xám, ô nhiễm không khí, tắc nghẽn giao thông… Cùng với việc tỉ lệ cây xanh giảm trong các khu đô thị như Hà Nội, TP.HCM, nhiều chính sách phát triển dự án xanh đã ra đời và trở thành xu thế trong quy hoạch và phát triển đô thị tại Việt Nam.
Việt Nam cũng đã ý thức những lợi ích của bất động sản xanh và có những động thái phát triển. Tiềm năng lợi nhuận đầu tư được các tổ chức tài chính nhận ra nhu cầu cấp bách về giải pháp xây dựng xanh hơn và việc duy trì các quy hoạch đô thị mới càng gia tăng. Việc thúc đẩy các giải pháp môi trường tốt hơn là trách nhiệm của các cơ quan quản lý.
Bộ Xây dựng Việt Nam đang nghiên cứu và trong thời gian gần nhất sẽ ban hành cơ chế ưu đãi (thuế, phí…) cho các công trình xanh, sử dụng năng lượng tiết kiệm. Bên cạnh đó, Bộ cũng nhấn mạnh việc triển khai quy định đánh giá, chứng nhận, dán nhãn, cấp chứng chỉ cho vật liệu, thiết bị, công trình xanh, công trình tiết kiệm năng lượng. Việc truyền thông nâng cao nhận thức về công trình xanh, tiết kiệm năng lượng cho các đối tượng liên quan, dân cư trong khu đô thị thực hiện lối sống thân thiện với môi trường, giảm thiểu tác hại lên nhà kính.
Gần đây, nhiều dự án bất động sản xanh ở nước ta thu hút nhiều khách hàng mua nhà, tăng khả năng tiêu thụ sản phẩm và tiết kiệm 50% việc tiêu thụ năng lượng so với ước tính ban đầu, không làm tăng chi phí, giúp kéo dài tuổi thọ công trình. Tại những dự án này, chi phí vận hành giảm nhiều so với các dự án thông thường.
Kết
Xu hướng đô thị bền vững ngày càng phát triển trên thế giới và Việt Nam. Mô hình này cũng được chứng minh không những không tốn kém mà còn mang lại lợi ích về tiền tệ, sức khoẻ về lâu dài cho chủ đầu tư, nhà thầu và dân cư. Trong tương lai, xu hướng này sẽ được phát triển rộng khắp và dần thay thế những mô hình đô thị cũ.
